Ev-ağaç-insan testi (EAİ), projektif bir kişilik testidir. Hem çocuklara hem yetişkinlere bireysel ya da grup halinde (sınıf içi) uygulanabilir.
Amaç
EAİ ‘nin temel amacı, çizimlerin yorumlanması ve sorulara verilen yanıtlar yoluyla kişiliğinin yönlerini ölçmektir. Bazen beyin hasarının veya genel nörolojik işleyişin değerlendirilmesinin bir parçası olarak da kullanılır .
EAİ, 1948′ de Amerikalı Psikolog John Buck tarafından geliştirilmiş ve daha sonra 1969’da Buck ve Hammer tarafından güncellenmiştir. İnsan figürü çizimleri gerektiren testler zaten yansıtmalı kişilik testleri olarak kullanılıyordu. Buck, evlerin ve ağaç çizimlerinin de bir bireyin kişiliğinin işleyişi hakkında destekleyici bilgiler sağlayabileceğine inanmış ve EAİ testini geliştirmiştir.
Açıklama
EAİ testi üç yaşın üzerindeki herkese yapılabilir. 7 yaşın üzerinde sorularla birlikte daha net ve açıklayıcı bilgiler elde edilmiş olunur..
- Testin ilk aşamasında, boyalar ve bir A4 kağıdı verip, kağıdı yatay şekilde kullanmasını isteyerek çocuk ya da yetişkinlere yönergeler vereceğinizi söyleyin ve rahat olacakları şekilde oturduklarından emin olun.
- “Bu kağıda ev resmi çizmenizi istiyorum. Nasıl istiyorsanız öyle çizin. Ev resminden sonra ağaç ve insan resmine geçin ve elinizden gelenin en iyisini çizmeye çalışın” denir.
- Aynı kağıt üzerine uygulandığı gibi resimler farklı kağıtlar üzerine de uygulanabilir. Bu makalede ev, ağaç ve insan resimlerinin aynı kağıt üzerine uygulanması esas alınmıştır. Bu konudaki kişisel görüşüm uygulama yaptırılırken hem kolaylık açısından hem de figürleri yan yana görüp boyut karşılaştırması yapma açısından aynı kağıda uygulama yapmanın daha kullanışlı olduğudur.
- Test uygulanan kişi resmin bittiğini söyleyip sizi uyardığında soru aşamasına geçebilirsiniz.
Sorular
- Ev resmi hakkında sorulacak sorular:
- Bu ev hangi malzemeden yapılmış?
- Kaç yıllık?
- Bu evi kim yapmış?
- Evin kaç odası var?
- En güzel odası hangisi, neden?
- En kötü odası hangisi, neden?
- Ev sağlam mı, yoksa yıpranmış mı?
- Bu evde kim yaşıyor?
- Neden böyle bir ev çizdin?
- Ağaç resmi ile ilgili sorulacak sorular:
- Bu ne ağacı?
- Bu ağaç kaç yaşında?
- Bu ağaç bahçede mi yetişiyor, yoksa doğada mı?
- Bu ağacı biri mi dikmiş yoksa kendi mi yetişmiş?
- Sizce bu ağaç kaç yıl daha yaşayacak?
- Ağacın yetiştiği yerde hava genelde nasıl (iklim şartları) ?
- Ağaç sağlıklı mı hasta mı?
- Bu ağacı daha önce görmüş müydün?
- Neden bu ağacı çizdin?
- İnsan resmi ile ilgili sorulacak sorular:
- Kaç yaşında?
- Adı nedir?
- Sağlığı nasıl?
Yorumlama
Resme ilk baktığınızda gözünüze çarpan ne? Resmin ilk izlenimini bir cümle not alın.( örneğin; karamsar, karışık, kızgın, renkli veya eğlenceli gibi) ilk izlenim aslında bir kişiyle ilk tanışmada karar vermemizi sağlayan yüz ifadesine benzer.
Üç çizim arasındaki mesafe nasıl? Aralarındaki ilişkiye bakılmalı. Ağaç kişilik, benlik algısı ve duygusal bütünlüğü ifade eder. Ev yakından uzağa tüm ilişkilerini ve insan figürü ise zihinsel algıyı anlatır. Kağıt üzerinde bu sembollerin yan yana resmedilmesi karşılaştırılma ve hangisinin gelişime açık veya yetersiz kaldığını görmemize olanak sağlar.Çizimlerin sayfaya yerleştirilişlerine bakılmalı (önde mi arkada mı, sağda mı solda mı?). Sayfanın sol tarafı geçmiş gelenekler ve anneyi, sağı baba gelecek, hedefler ve hayalleri, merkez ise kişinin kendisini temsil eder.
Ev kişinin içe dönük ve dışa dönük ilişkilerini temsil eder. Çatı entellektüel yönünü, duvarlar egosunu kapı ve pencereler dış dünya ile iletişimi simgeleyen ağız ve gözlerdir. Ev barınma, korunmadır. Daha çok ait olma ile ilgilidir. Bize bir merkez sağlar.
Kırık dökük bir ev: Saldırganlığın görüldüğü bir ev ve güvenlik ihtiyacını simgeler. Evin çatısının kırık olması hayal kırıklığı ve olumsuz düşünceleri yansıtır. Pencere ve kapıların küçük ve korumalı olması dışarıya karşı utangaçlık ve içe kapanıklığın anlaşılması için önemlidir. Kare yerine yuvarlak pencere çizilmesi burun gibi, cinsel merakla ilgilidir. Pencere ve kapılardaki çarpı (X), bir çatışmaya işaret ediyor olabilir. Baca özellikle ergenlikte çok fallik bir objedir. Bacadan çıkan duman evin perdesi gibi evin içindeki yaşanırlılığı gösterir. Mum, lamba fallik (cinsiyet farkındalığı dönemi) objelerdir. Evin herhangi bir bölümünün varlığı/yokluğu yorumlanmaz. Ev bir bütün olarak değerlendirilir. Bir şeyin yokluğu, başka bir öğenin varlığıyla ifade edilebilir. Kapı yoksa ya kendi dürtülerinden, ya da dış dünyadan korunmaya çalıştığı düşünülebilir.
Ev büyükse: Bu bazen yaşamdan beklentiyi, bazen de başarı arzusunu sembolize eder. İçi görünen ev çizilebilir (Barbie evi gibi) bu durum çözüm bekleyen bir aile yaşantısına işaret ediyor olabilir. Bu durumda çocuk ayrıntılar hakkında konuşturulmalı. Çocuk evin çevresini çizmeyebilir. 6–9 yaşlarında, gördüğünü aynen resmetmek ortadan kalktığı için çevrede olmayan bir şeyi çizebilir veya olan bir şeyi çizmeyebilir. Mesela çit çizebilir, normaldir ama yönerge dışına çıktığı için araştırılmalıdır. Yönerge dışı çizilen her şeye dikkat edilmelidir.
Havada uçan ev: Yurtlarda yaşayan çocuklarda veya ev içi ahengin düşük olduğu çocuklarda havada uçan, kağıdın zeminine oturtulmamış ev çizilebiliyor. Sorulduğunda, evin bir fırtınadan ötürü böyle durduğunu söylüyorlar. Yerden kesilmişlik hali gelişim geriliğinin de bir göstergesi olabilir. Ev sosyal hayata açılma alanıysa; komşuları var mı, bu evin etrafında neler var, bu ev nasıl bir yerde diye sorulabilir.
Çatı sağlamlığı: yaşanabilirliği, koruyuculuğu ifade eder. Çok darsa evin içinde kısıtlı bir duygusal yaşam olabilir. Çok sivri ve bacalıysa fallik nitelik kazanır. Çatı ayrıntılı ve simetrik dizili kiremitlerden oluşmuşsa kaygı, inatçılık ve mükemmeliyetçiliğe işaret edebilir.
Merdiven: Merdivenin sonunda kapı yoksa çatışmalı bir durum söz konusudur. Gerçeği algılamada bir bozukluk olabilir.
Zemin çizgisi: Zemin (yer) güven duygusu ile ilgilidir. Kalın ve belirgin bir zemin kaygı, huzursuzluk ve güvensizlik işareti iken zeminin belirgin olmayışı güven duygusunu önemsememe gibi bir uç noktayı gösteriyor olabilir.
Baca: Duygusal olgunluk ve dengedir. Aynı zamanda özellikle erkek çocuklar için fallik dönem sembolüdür. Bacanın olmayışı evde sıcaklık eksikliğini ya da sünnet vs. ile ilgili bir travmayı sembolize ediyor olabilir.
Pencereler: İletişime açık olma halidir. Pencerenin olmayışı yabancılaşma, tutukluk ya da gizlenme işaretidir. Perde ve panjurla kapatılmış olması iletişimden utanmak ya da kaçınmakla ilgilidir. Pencerenin açık olması ya da çok sayıda olması iletişime açık olmakla ilgilidir.
Kapı: Kendini insanların, sosyal ortamın içine dahil etmektir. Kapı küçükse çekingenlik kararsızlık ve sosyal ortamda yetersizlik duygusudur. Kapı çok büyük olduğunda bağımlı bir karakter olduğunu ve ön plana çıkma arzusunu ifade ediyor olabilir.
Duvarlar: İnce ve uzunsa çocuklar için normal bir görüntüyken bir yetişkin için zeka geriliği işareti ya da nörolojik bir problemi anlatıyor olabilir. Şeffaf ve içinde yaşananların göründüğü duvarlar da bir problemin varlığını gösteriyor olabilirler.
İnsan ne hissediyor, nasıl görünüyor? Kızgın, dalgın, güçlü vs. vücudunda eksik, saklı bir uzuv var mı? Ağaç dalları çiçekleri ve gövdesi ile nasıl görünüyor? Ağaç ve insan figürlerinin ayrıntılı yorum ve analizlerine burada tekrar değinmedim. Daha önceki makalelerimden bu bilgilere ulaşabilirsiniz. Mutlu resimler…